සීගිරියේ අභිරහස්.................


සිගිරිය කියල කියන්නෙ අභිරහස්වලින් අඩුවක් නැති බොහෝම අපූරු විශ්මිත නිර්මාණයක්....




මේ කියන්න යන කතාව එහි අපි වැඩිය අහපු නැති පැත්තක ගැන.....මෙ කතාව කියන්නෙ සූරිය ගුණසේකර කියල මහත්මයෙක් ...එතුමා සිගිරිය, රාවණ රජු ඇතුළුව ලංකාවේ සැඟවුණු ඉතිහාසය ගැන පරීක්ෂණ කරන කෙනෙක්...ඒ සම්බන්ධව පොත් ගණනාවකුත් රචනා කරල තියෙනවා...






මෙතන වම් අත පැත්තේ ඉන්නෙ එතුමා තමයි


ඒ මහත්මයල තරුණ කාලේ....ඒ කියන්නෙ එකදාස් නවසිය හට ගණන්වල සීගිරියට ගිහිල්ල තියෙනවා තව

තරුණ කණ්ඩායමක් එක්ක විශේෂ ගවේෂණයකට....එහිදී එයාල දවල්ට කන්න ගිහිල්ල තියෙනවා සිගිරිය පේන මානෙ තියෙන පුංචි කටු මැටි ගෙදරකට...ඔය ගෙදර මිදුලේ හිටියලු වයසක සීය කෙනෙක්.



කෑම කාල කට්ටිය එලියට ආපු වෙලේ මෙයාල ඔය සීය එක්ක කතාවට වැටිලා...එයා දැනගත්තම මේ කට්ටිය ඇවිල්ල තියෙන්නෙ සිගිරිය ගැන හොයන්න කියල...ඒ පාර තමයි මේ කතාව කියල තියෙන්නෙ...


'මහත්තයල දන්නවද ....මම ඉස්සර අන්ධ කෙනෙක් නෙවේ....මට මෙහෙම උනේ මට මහ විසාල පවකට සම්මාදන් වෙන්න උනු නිසා"....



මෙහෙම කිව්වම කට්ටිය අන්දුන්කුන්දුන්....


"මොකද්ද සීයේ උනේ....?"


මහත්තයලට කියන්න....මම H.C.P. Bell මහත්තයගෙ කාලේ මෙතන සීගිරියේ එයා යටතේ කැණීම වලට අත් උදව් දීපු සේවකයෙක්...ඒ කාලේ හිටපු අයගෙන් දැන් මම විතරයි ඉතුරු....(H.C.P. Bell කියන්නෙ ලංකාවේ මුල්ම පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස්වරයා...ඔහු බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෙක්...ලංකාවේ පුරාවස්තු බොහොමයක් හොර රහසේම බ්‍රිතාන්‍ය කෞතුකාගාරය වෙත ගෙනගිය බවට මොහුට චෝදනා එල්ල වෙනවා..)


ඉතින් ඒ කතාව සීයා එපාර කිව්වලු...


අපි සීගිරියේ කැණීම කර කර ගල මුදුනටම ගියා....ගල මුදුනේ නොයෙක් පුදුම හිතෙන නිර්මාණ අපිට හම්බුනා.....එතන කට්ටිය කැණීම කරනකොට අපිට හොයාගන්න පුළුවන් වුණා පඩිපෙලක්....මේ පඩිපෙළ සිගිරිය ගල මුදුනේ ඉඳං ගල පාමුල වෙනකන්ම යනවා ගල ඇතුලෙන්....ඒ ගැන හාන්කවිසියක් පිටට පේන්නේ නෑ....පඩිපෙලේ තැනින් තැන ගිමන් නිවන්න කාමර තියනවා ...ඒ කාමර වල තිබිල අපිට බොහොම වටිනා පුරාවස්තු හුගක් හම්බුනා....

මේ ඉන්නෙ H.C.P.Bell


බෙල් මහත්තයා ඒ ඔක්කොම එකතු කරගෙන එලියට ගෙනාව....පස්සෙ අපිට කිව්වා ඒ පඩිපෙලේ ගල මුදුනේ දොරකඩ කොන්ක්‍රීට් දාල සම්පුර්ණයෙන් වහන්න කියල.....අපිට පුදුම හිතුන....ඒත් අපි කිව් විදියට කරා....


එදායින් පස්සෙ ඒ වැඩේට ගිය අපි කාටවත් හොඳක් උනේ නෑ.....සමහරු ලෙඩ උනා...සතා සීපාවා....ගහල මැරුණා....ගහක් ගලක් වගේ හිටපු මම දවසක් උදේ නැගිට්ටේ මෙහෙම අන්ධ වෙලා....


මෙහෙම කියපු ඒ සීය අඬන්න ගත්තලු.....


මේ කතාවේ ඇත්ත නැත්ත ඔයාලම තීරණය කරන්න....


හැබැයි ඇත්තටම කියනවනම්....සිගිරිය ඉහලට රජ කෙනෙකු අද අපි යන්න වගේ දාඩිය පෙරාගෙන ගිනිකුට අව්වේ අර වගේ පටු පඩිපෙලක් දිගේ ගියා කියලනම් හිතන්න බෑ...රජුට ඉක්මනින් පහසුවෙන් සහ රජ කෙනෙක් විදියට යන්න විශේෂිත ගමන් මාර්ගයක් තිබිය යුතුමයි


මේ ගැන පරීක්ෂණ කරපු මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉංජිනේරු සුසිර උඩලමත්ත මහතානම් කියන්නෙ ...ඒ කාලේ රජුට ඉහලට ගමන් කිරීමට විශේෂ සෝපානයක් තිබුන කියල....මේක හඳුන්වන්නේ කර්කටක යන්ත්‍රය කියල....මොකද මේක කකුළුවෙක් වගේ හැඩයක් සහ යාන්ත්‍රණයක් තියෙන නිසා....සිගිරිය ගලේ එක අන්තයක කෙලින්ම සිරස්ව ඉහලට යන සහ තිරස්ව යන ඉනිමගක් වැනි කුඩා track පද්ධතියක් ගලේම කොටලා තියෙනවා දැකගන්න පුළුවන්....මේක තියෙන්නෙ කර්කටක යන්ත්‍රයේ දැති රෝද වලට ගමන් කරන්න කියල තමයි කියන්නෙ....


සිගිරිය ජල උද්‍යානය ගත්තත් ඒක සුවිශේෂයි....එහි ප්‍රධාන දොරටු හදල තියෙන්නෙ කෙලින්ම ඉහළට ඔසවන විදියට....මේ සඳහා යොදාගත්තු විශාල ගල් උලුවහු අදත් දැකගන්න පිළිවන්....මේ විශාල ලී ද්වාර එසවීමට යොදාගෙන තියෙන්නෙ අලි ඇතුන්


ඒ වගේම සිගිරිය ජල උද්‍යානය ගත්තත්...ඒක හදල තියෙන්නෙ එකට ඇතුල් වෙන කෙනෙක්ව එක්වරම මුලා වෙන විදියට....හොඳින් නිරීක්ෂණය කරොත් පේනවා ප්‍රධාන දොරටුවෙන් ඇතුල් වෙලා යනකොට එක හරියකදී එකපාරටම සිගිරිය ගල නොපෙනී යන බව....ඒ විදියටයි ඒ ගමන් මාර්ගය හදල තියෙන්නෙ....




ඒ වගේම සිගිරිය ජල උද්‍යානයේ තියෙන වතුරමල් අදටත් වැඩ කරනවා...ඒත් වතුර එන්නෙ බොහොම අඩුවෙන්....මේකට හේතුව තමයි සිගිරිය වැවේ ජල මට්ටම ඉතාමත් අඩු වීම...




අතීතයේදී සිගිරිය වතුරමල් සහ ජල උද්‍යානයට ඉහළින් තමයි සිගිරිය වැවේ ජල මට්ටම පිහිටලා තියෙන්නෙ..ඒකෙන් ඒ කාලේ සීගිරියට සතුරන්ගෙන් ආරක්ෂාවත් ලැබුණා....මේ නිසා ඉතා විශාල ජල පීඩනයක් යටතේ මේ වතුර මල් බොහොම උජාරුවෙන් ඉහළට වතුර විදින්න ඇති...ඒත් පසුකාලීනව සිගිරිය අවට ප්‍රදේශය සංචාරක කලාපයක් විදියට සංවර්ධනය කරන්න ගත්තම සිගිරිය වැව ගොඩ වුණා...."Sigiriya Village" වගේ සුපිරි හෝටල් අද තියෙන්නෙ සිගිරිය වැව තිබුන හරියේ....අද සිගිරිය වැව.....දිය හිඳුනු නිකං නමට වැවක්.....



සීගිරිය ගල මුදුනට වතුර ගෙනගිය ආකාරයද අභිරහසක්.... මේ සඳහා ජල පොම්ප කිරීමේ තාක්ෂණයක් යොදාගෙන තියෙන බවයි සමහරු කියන්නෙ.....ඒත් වර්තමානයේ පරීක්ෂකයන්ගේ මතය වෙලා තියෙන්නෙ මේ සඳහා ඊට වඩා බොහොම සරල ක්‍රමයක් භාවිතා කර ඇති බවයි.....එනම් සංසක්ති බල.....


විද්‍යාව කරපු අය දන්නවා සංසක්ති බල කියන්නෙ මොනවද කියල....ඒ කියන්නෙ එකම වර්ගයේ අංශු අතර ඇති වන ආකර්ෂණ බල (මට මතක විදියට වැන්ඩවාල් බල ) ...


ඒ අය කියන විදියට සිගිරිය ගල මුදුනේ නිර්මාණය කර තිබෙන ජල පොකුණු වලට නිරන්තරයෙන් වැහි වලාකුළු ආකර්ෂණය වනවා.හේතුව සිගිරිය මුදුනේ තියෙන පොකුණු වල ජලයේ ජල අංශු සහ වැහි වලාකුළු වල ජල අංශු එකිනෙක ආකර්ෂණය වීම...මේ සංසිද්ධිය වෙනත් උස් කඳු මුදුන් සහ උස ගල් පර්වත මුදුනේ ඇති ජලය රැස්වෙන ස්ථාන වල දැකගන්න පුළුවන්..එමගින් ලැබෙන වර්ෂාවෙන් නිරන්තරයෙන් සිගිරිය ගල මුදුන ජලයෙන් ස්වයංපෝෂිත වෙනවා....



මෙවැනි ක්‍රමයක් මේ සඳහා යොදාගැනීමට තවත් හේතුවක් තියෙනවා...


එනම් හදිසියෙවත් සතුරු හමුදාවක් සිගිරිය ආක්‍රමණය කරා කියල හිතමු....

සීගිරියට ජලය ගෙනියන්නේ විශාල පොම්පයකින් නම්....හතුරන්ට මේ පොම්පය විනාශ කරල හරි පහල තියෙන ජල මුලාශ්‍ර වලට වස මිශ්‍ර කරල හරි ගල මුදුනේ ඉන්න පිරිසව අසරණ කරන්න පුළුවන්...


ඒත් මම මුලින් විස්තර කරපු සංසක්ති බල ක්‍රමය නිසා ගල මුදුනේ ඇති වගාවන් හෝ ඔවුන්ගේ පානිය ජල අවශ්‍යතා එතැනින්ම සුරක්ෂිතයි...ස්වයන්පොෂිතයි...


ඊළඟ පාර සීගිරියට ගියහම ආතල් එක ගන්න ගමන් මේ දේවලුත් පොඩ්ඩක් මතක ඇතිව හොයන්න


සිගිරිය ගැන කතා කරන්න පුළුවන් දේවල් එමටයි....මමත් ඕව ගැන සහ ශ්‍රී රාවණ ගැන හොයන කහිල්ලක් තියෙන පොරක් තමයි...


අවසාන වශයෙන් කියන්න ඕන කාශ්‍යප රජ්ජුරුවෝ මියගිය අවාසනාවන්ත විදිය.....


මුගලන් සීගිරියට සේනාවක් එක්ක ආපු වෙලාවේ කාශ්‍යප රජ්ජුරුවෝ මංගල හස්තියා උඩ නැගිලා...තමන්ගේ සේනාව පෙරමුණේ ගියාලු....මෙහෙම යනකොට සීගිරියේ ජල උද්‍යානයේ තියෙනවා වගුරු ප්‍රදේශයක්...මේක mud mort එකක් හෙවත් ආරක්ෂක උපක්‍රමයක් විදියට මඩ සහිතව හදපු අගලක්....මංගල හස්තියා මේක දැකල...රජුව පිටේ තියාගෙන මඩ වගුරු වල යන එක ඒ අහිංසක සතා හිතල තියෙන්නෙ රජුට කරන අගෞරවයක් විදියට ...ඒ නිසා ඌ මඩ නැති පාරකින් එන්න ඉක්මනට ආපහු හැරිලා එන්න ගත්තලු....මේක දැකපු කාශ්‍යප සේනාව හිතල තියෙන්නෙ මුගලන්ව දැකල රජ්ජුරුවෝ බයේ හැරිලා එනවා කියල උන් රජුව දාල දුවල....මේ නිසා සතුරු සේනාව ඉක්මනින් කාශ්‍යප රජුව වට කරල....හතුරන්ට අහු වෙනවට වඩා හොඳයි කියල එතුමා තමන්ගේ කඩුවෙන්ම ජීවිතය අවසන් කරගත්තලු......ලංකා ඉතිහාසයේ මතු නොව ලෝක ඉතිහාසයේම විසූ විශිෂ්ටයකුගේ අවසානය එහෙමලු වුණේ.....



තෙරුවන් සරණයි !

නිරයෙන් යළි මනු ලොව පැමිණි ඔහු..




නිරයෙන් යළි මනු ලොව පැමිණි ඔහු...( සත්‍ය සිදුවීමකි... )
"මට යන්න දීපල්ලා...මට කඨින පින්කමට යන්න ඕන..."


මේ උදා වූ හිරුගොත් වංශයේ උපන් තුන් ලොවක් සනහා වදාළ අප මහා ගෞතම මුනිරජුන් සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වී ගෙවී යන 2600 වසරයි.2600 වන ඒ උතුම් වස්සාන සමය ද නොබෝ දා ගෙවී අවසන් විය.බිනර පුන් පොහෝ දිනයෙන් අවසන් වූ වස් තුන් මස පුරාවට ලක්වාසී මෙන් ම ලෝවාසී බොදු ජනයා අනේකවිධ පින් සිතුවිලි සිත් සතන් තුළ ජනිත කරගනිමින් ජීවිත සන්තානය උදෙසා මහානීය වූ පුණ්‍ය ධර්මයන් රාශියක් රැස් කරගන්නට විය.ලක්දිව පුරා විසිරී පැතිර පවතින්නා වූ වෙහෙර විහාරස්ථාන ඇසුරු කරගනිමින් පළමු කඨින චීවරය හේවිසි හඬ මධ්‍යයේ, අලි ඇතුන් පිරිවැරූ මහා පෙරහරින්, සැදැහැතියන්ගේ සාදු හඬ මධ්‍යයේ වැඩමවා තුන් ලොව පුද සත්කාර ලබන්නට සුදුසු වූවන් අතරින් අග්‍ර වූ තුන් ලොවක් දිනූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ උදෙසා ම පූජා කරන්නට විය. 

අග්‍ර වූ පුණ්‍ය ධර්මයන් උපදවන කඨින චීවර පූජාව පිළිබඳ තොරතුරු සඳහන් කළේ ලියන්නට යන ලිපියට නිමිත්තක් ලෙසයි.වසර 5කට පෙර සිදු වූ සිදුවීමක් නැවත ආවර්ජනය කරන්නට මෙම බිනර පුන් පොහෝ දිනය උපකාර විය.කඨින චීවර පූජාව සිදුවන සෑම වසරක ම ඔක්තෝම්බර් මාසය උදාවන විට නිසැකයෙන් ම මා හට එක කරුණක් සිහිපත් වේ.එය සිදු වී වසර කීපයක් ගත වුවත් අදටත් ඒ සිදුවීම මා මනැසේ සිතුවමක් සේ ඇදී යයි.බොහෝ මිනිසුන්ගේ ජීවිතවල සිදුවන සිදුවීම් ඇතැම් විට ඔහුගේ හෝ ඇයගේ මුළු ජීවිත ඉරණම ම වෙනස් කරන්නට සමත් වේ.මෙහි සටහන් වන්නේ ද එවැනිම තවත් සත්‍ය සිදුවීමකි.මෙහි සටහන් වූ කථාව අප සැමදෙනාගේ ම ජීවිත යහපත් කරවන්නට ඉමහත් රුකුළක් වනු ඇත. 

මෙම කථාවේ කථානායකයා බදුල්ල ප්‍රදේශයේ බොහෝ දෙනා දන්නා හඳුනන කෙනෙකි.ඔහු දරුවන්ට කාරුණික පියෙක්, බිරිඳට දයාබර සැමියෙක් වුවා සේ ම ඥාතීන්ට විසල් නුග රුකක් විය.නමුත් තරුණ වියේ දී ඇසුරු කරන්නට වුණ පාපී මිත්‍රයන් නිසා ඔහු තදින් ම මත්පැනට ඇබ්බැහි වූවෙකි.දිවියේ මැදි වියේ පසු වුවත් බලවත් ව බීමට ඇබ්බැහි වූ ඔහුට කොතෙකුත් මත්පැන් බීමේ ආදීනව පැවසුව ද ඉන් මිදීම අපහසු කරුණකි.

අප සැමදෙන ඔහුට කරුණු කාරණා පවසමින් ආදීනව පසක් කර දෙන්නට උත්සුක වූයේ ඔහු අපගේ ළඟ ම ඥාතියෙක් වූ නිසාවෙනි.

"ඔය බීම දැන්වත් නවත්තන්න. බීවොතින් යන්න වෙන්නේ අපායේ තමයි. බුදුරජාණන් වහන්සේත් කියලා තියෙනවනේ. මත්පැන් මත්ද්‍රව්‍ය භාවිත කළොත් නිරයට යන්න වෙනවා කියලා...."   

එවිට ඔහුගේ මුවින් පිටවන්නේ මත්පැනට ඇබ්බැහි වූ බොහෝ අය ලබා දෙන පිළිතුර ම ය.

"ඔය පොඩ්ඩක් බිව්වා කියලා අපායේ යන්නේ නෑ. බුදුහාමුදුරුවෝ කිව්වේ මද පමණින් බොන්න කියලා. අප උඹලට කලිනුයි පන්සල් ගියේ. අපත් ඔය ධර්මය දන්නවා. මං බිව්වා කියලා යුතුකම් පැහැර හරින් නෑනේ. අනික කාටවත් කරදරයක් කරන්නෙත් නෑනෙ."

එසේ කියා නිරයට විහිළු ද කරයි. 

"හා...බලා හිටපල්ලකෝ අපි අපායට ගිහින් යමපල්ලොන්ටත් ගහල එන්නේ. අපිට කොහෙත් එකයි."

එවිට කටපියාන පැත්තකට වෙනවා හැරෙන්න වෙන කරන්න දෙයක් ඉතිරි වන්නේ නැත.භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒකාන්තයෙන්ම පැවසූවේ සත්‍යක් ම ය.මේ ධර්මය සවනතට ඇසුනේ නැත්නම් මිනිසුන් විනාශ වෙනවා ම යි.

කාලය වේගයෙන් ගෙවී යන්නට විය.ඒ 2006 වර්ෂය යි.ගමේ පන්සලේ ප්‍රධාන දායකයෙක් වූ ඔහුට එම වසරේ කඨින පින්කම භාර වුණි.කෙතරම් වැරදි කළත් සසරේ කළ පිනට බෞද්ධ පවුලක උපන් ඔහුට මේ අවස්ථාව ඔටුනු පැළදුවා හා සමාන විය.දිවා රෑ ඔහුගේ සිතේ රැඳී තිබුනේ කඨින පින්කම යි.නිතර ම කථාව ද පළමු කඨින චීවරය බුදුරජාණන් වහන්සේ උදෙසා පූජා කිරීම ගැනයි.කඨින චීවරය හිසේ තියා ගෙන හේවිසි හඬ මධ්‍යයේ මහා පෙරහරින් පන්සලට යන අන්දමත් එය භාග්‍යවත් අරහත් මුනිඳුන් උදෙසා පූජා කරන අන්දම ඔහුට මැවී පෙනෙන්නට විය.අගෝස්තු මාසය උදා විය.කඨින පිනකමට තව ඉතිරි ව ඇත්තේ සති කීපයක් පමණි.

හදිසියේ ම එක් රාත්‍රියක එක් රාත්‍රියක ඔහු බලවත් ව අසනීප විය.පපුව අල්ලමින් කෙඳිරි ගාන්නට විය.නිවැසියන් ඒ රාත්‍රියේ ම ඔහුව බදුල්ල මහ රෝහලට ඇතුළත් කරන ලදි.වෛද්‍ය වාර්තා ද ඊ. සි. ජි වාර්තා ද අනුව රෝගය තරමක් බරපතළ බව සොයා ගත්තේය.වෛද්‍ය මතය වූයේ දින කීපයක් රෝහලේ රැඳී සිටිය යුතු බව ය.තනියට ඔහුගේ සොහොයුරෙකු ද ළඟ නවත්වා අපි නිවසට ගියෙමු.

රාත්‍රී 2ට පමණ ඔහු හදිසියේ අවදි වූයේ ළඟහුන් තම සොහොයුරාගේ අත ද අල්ලා ගනිමිනි.ඇඟ සීතල වෙන බව පවසනවාත් සමඟ ම ඇස් උඩ ගියේය.පපුවෙන් අමුතු ශබ්දයක් ද ආයේ ය.හුස්ම ගැනීම ද නතර විය.මුසල අනතුරක සේයා දුටු සොයුරා වෛද්‍යවරුන් කැඳවන්නට විය.වෛද්‍යවරුන් විනාඩි 10ක් පමණ උත්සහ කළ ද ඔහුගෙන් පිළිතුරක් නැත.වෛද්‍යවරුන් උත්සහය අත හැරියේ 'දැන් වැඩක් නෑ' කියමිනි.ඥාති සොයුරාට දැන් මුළු ලොව ම අමතක ය.තම සොයුරා මිය ගිය පුවත නිවසට දැන්විය යුතුය.දැන් ඔහු කළයුත්තේ කුමක් ද කියා සිතා ගත නො හැකිව දෙලොවක් අතර තනි වී ඇත.  

ඒත් අසාමාන්‍ය වාසනාවක් රෝගියා සොයා පැමිණෙමින් තිබුණේ ය.රාත්‍රී සේවයට වාර්ථා කළ නවක වෛද්‍යවරියක් හදිසියේ ම රෝගියා ළඟට දිව ආවා ය."ඉක්මනට ඔය මනුස්සයා ව අනිත් පැත්ත පෙරළන්න." හදිසියේ පැමිණි වෛද්‍යවරිය එක්වර ම රෝගියා ව මුනින් අතට පෙරළුවේ ය.එතෙක් නිසොල්මනේ සිටි රෝගියා එක්වර ම හුස්මක් පිට කරන්නට විය.නැවතත් ඔහුට වගා ම වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා දුන්නේ ය.දින කීපයක් පියවි සිහියක් නොමැතිව විටින් විට සිහිමූර්ඡා වෙමින් සිටි ඔහු කෙමෙන් කෙමෙන් සුව අතට හැරුණේ ය.

නිවසට පැමිණි ඔහු දැන් අත්භූත අමුතු කථාවක් පවසන්නට විය.කාටවත් නො තේරෙන මේ කථාව ඇසීමට මම නො ඉවසිලිමත් වීමි.

අසනීපයේ වේදනාව අමතක කරමින් ඔහු කථාව ඇරඹීය.

"මගේ ඇඟ එකපාරට ම සීතල වුණා.එතකොට ම හුස්ම ගන්න අමාරු වුණා. එකපාරට ම ඔක්කොම අඳුරු වුණා. පාවෙලා වගේ අඳුරු තැනකට මාව ඇදිලා ගියා. එක පාරට ම කවුදෝ යක්කු දෙන්නෙක් වගේ මහා භයානක දෙන්නෙක් ඇවිත මාව අල්ල ගත්තා. ඒ අය ළඟ ආයුධත් තිබුණා. ඒවා නිතරම වෙනස් වෙනවා. මම කෑ ගහලා දඟලන්න පටන් ගත්තා. එතකොට මගේ අත් තදින් ගැට ගහලා අඳුරු තැනකට මාව ඇදගෙන ගියා. මම ඒ බැමි ලිහා ගන්න,ලිහා ගන්න ආයෙත් ඒ අය මාව බඳිනවා. ඒ බැඳපු විදියට තාමත් මගේ අත් දෙක රිදෙනවා."

ඔහු තම අත් පෙන්වමින් එසේ පැවසුවේ අප කවුරුත් තැති ගන්වමිනි.

"ඊට පස්සේ මාව ඇදගෙන එක තැනකට එක්කන් ගියා. මම කොච්චර කෑ ගැහුවත් කාටවත් ඒක ඇහෙන් නෑ. එතැන තව ගොඩක් අය හිටියා. මම එතැන ඉඳන් හයියෙන් කෑ ගැහුවා. මම මිනිසුන්ට කරපු උදව් සිහි කර කර කෑ ගැහුවා. ඒත් කවුරුත් ඒවා අහන් නෑ. අන්තිමට මාව තවත් ඉස්සරහට එක්කන් ගියා. එතකොට දැක්කා ඔටුන්නක් දා ගත්ත මහ ලොකු කෙනෙක් ව. එයා හරි භයානක පාටයි. එතැන මම වගේ ම අසරණව කෑමොර දෙන ගොඩක් අය හිටියා."

මේ කියන්නේ අපාය ගැන විස්තරයක්වත් ද? ඒ ඔටුනු දරන්නේ යම රජුන්වත් ද? මගේ සිත දැන් සූත්‍ර පිටකයේ, මැදුම් සඟියේ දේවදූත සූත්‍රය වෙත ඇදී යයි.බුදු සමිඳුන්ගේ ගම්භීර දේශනාවක් වන එහි නිරයේ විස්තර ඇතුළත් වේ.අතිශය භයානක දුකින් පිරුණු නිරයේ විස්තර උන්වහන්සේ නුවණින් දැක වදාළේ මහා කරුණාවෙන් ම ය.එම උතුම් සූත්‍ර දේශනාවේ දී නිරි සතා නිරයට ගිය විට යමපල්ලන් යම රජු වෙතට ඔහුව ඇදගෙන යන බවත් යම රජුන් මුණ ගැසෙන බවත් ඔහුගෙන් ප්‍රශ්න අසන බවත් සඳහන් ය.එසේ නම් මොහු දැක ඇත්තේ යම රජුන් ද?
මා සිත දැන් කුහුලින් වෙලී යයි.ඔහු නැවතත් කථාව ඇරඹීය.

"ඊට පස්සේ මම හයියෙන් කෑ ගහන්න වුණා. මට යන්න දෙන්න කිව්වා. ඒත කවුරුත් ඒක අහන් නෑ. හැම තැනින් ම එන්නේ විලාප හඬ."  

අහෝ! මිනිස් ලොව සිටිය දී කුසලයේ නො යෙදීමේ විපාක කෙතරම් බියකරු ද? ඒවා විපාක දෙන විට විඳින්නට වන්නේ තනිව ම ය.එවිට ළඟ සිටි ඥාතීන් යහළුවන් කිසිවෙක් නැත.දැන් ඔහුට ද එසේ ම ය.උදව්වට කිසිවෙක් නැත.ළඟින් සිටි පාපී මිත්‍රයන් ද නැත.කුමක් කරන්න ද? දැන් ඔහු පමා වැඩි ය.

ඒත් ඔහුට එකවර ම යමක් මතක් වූයේ ය.ඒ ඔහු ආසාවෙන් ම සිටි දෙයයි.ඒ ඔහු නිතර නිතර සිහින මැවූ පන්සලේ කඨින පින්කම යි.ඔහු මහා හයියෙන් හඬනගා කෑ ගැසුවේ ය.

"මට යන්න දීපල්ලා... මට කඨින පින්කමට යන්න ඕන. මට යන්න දීපල්ලා..... මට කඨින පින්කමට යන්න ඕන....."

එවිට ම යමෙක් ඔහු ළඟට පැමිණියේ ය.කාරුණික ව ඔහු ඇමතුවේ ය.

"උඹ භය වෙන්න එපා.... උඹව යව යි...."

ඔටුනු පලන් පුද්ගලයා තමන් වගේ ම පැමිණි පිරිසගෙන් යමක් අහනවා දැන් ඔහුට පෙනෙයි.ක්‍රමයෙන් ඔහුගේ වාරය ද එළඹුණේ ය.ඉදිරියට රැගෙන ගිය ඔහු දැන් ඔටුනු පලන් පුද්ගලයා ඉදිරිපිට ය.

"මට යන්න දෙන්න. මට කඨින පින්කමට යන්න ඕන. අනේ! මට යන්න දෙන්න...."

ඔටුනු පැලඳූ පුද්ගලයා ඔහු අමතන්න ට විය.

"මම උඹට යන්න දෙනවා. උඹට එන්න තව කල් තියෙනවා. උඹ කඨින පින්කමට පලයන්...."

දැන් නම් මා හට යමක් පැහැදිළි ය.මොහු මේ කියන්නේ ඒකාන්තයෙන් ම නිරයේ විස්තරය යි.ඔටුනු පලන් පුද්ගලයා යම රජු විය යුතු ම ය.

එතැන් පටන් ඔහු ජීවිතයේ දකින අතිශය භයානක ම දසුන දකියි.යමපල්ලන් දැන් ඔහු ඇදගෙන යන්නේ නිරය මැදින් ය.

ඔහුට දැන් ඉදිරියෙන් පෙනෙන්නේ විසල් පොලිමකි.ගැහැණුන් ද පිරිමින් ද දුකින් පිරුණු මුහුණින් එහි එහි රැඳී සිටියි.යමපල්ලන් දෙදෙනෙක් ඔවුන් ව කොටස්වලට වෙන් කරයි.ප්‍රාණඝාත කළ අය වෙන වෙන ම වෙන් කරයි.ප්‍රාණඝාත කළ අය වෙන වෙන ම වෙන් කරයි.සොරකම් කළ අය වෙන වෙන ම වෙන් කරයි.වැරදි කාම සේවනය කළ අය වෙන වෙන ම වෙන් කරයි.බොරු කියූ අය වෙන වෙන ම වෙන් කරයි.මත්පැන් මත්ද්‍රව්‍ය භාවිත කළ අය වෙන වෙන ම වෙන් කරයි.

මනු ලොව මිනිසුන් දුස්සීල වී කරනා හපන්කම් සියල්ල මෙහි සටහන් වන අයුරු ඔහුට දැනෙයි.එහි කිසිවක් සැඟවිය නො හැක.සියල්ල ම එහි සටහන් ය.

එක් එක් කාණඩයට වෙන් කළ අය වෙන වෙන ම දඬුවම් සඳහා ගෙන යන බව ඔහුට මතක ය.යමපල්ලන් තවත් ඉදිරියට ඔහු රැගෙන යයි.මහා පුදුමයකි.කුඩා කල ඔහු බණට ඇසූ විසල් කටු ගස් දැන් ඔහු ඉදිරියේ ය.භයානක කටු ඇති විසල් කටු ඉඹුල් 4ක් හෝ 5ක් එහි තිබුණු බව ඔහුට මතක ය.එතැන ද මහා පෝලිමකි.ඒ පෝලිම තමන් මිනිස් ලොව සිටිය දී කර ගත්තා වූ අකුසල් කර්ම විඳවන්න ඇති පෝලිමයි.යමපල්ලන්ගේ ඇමතීමෙන් තමන් කැමති වුණත් අකමැති වුණත් කටු ඉඹුලේ නැගිය යුතු ම ය.

දැන් මගේ මුළු ඇඟ ම සීතල වී යයි.චිත්‍රපටියක රූප රාමු මෙන් මේ සිදුවීම් එකින් එක මා මනැසේ ඇඳී යයි.අප සංසාරේ කීවරක් මේ කටු ඉඹුලේ නගින්නට ඇද්ද? අපේ ළඟින් සිටි අපට කරුණාව දක්වපු අපේ අම්මලා,තාත්තලා ,ඥාතීන් කීදෙනෙක් දැන් කටු ඉඹුලේ නගිනවා ඇද්ද? අහෝ! මනුලොව සිටිය දී සැප සොයා මිනිසුන් කරනා වැරදිවල විපාක ඒකාන්තයෙන් ම භයානක ය.

අපේ කථානායකයා දැන් තව තවත් ඉදිරියට යයි.හැම තැන ම වේළී ඇඹරී ගිය දුකින් පිරුණු මුහුණු ය.නිමක් නැති විලාප හඬ ඉවසිය නො හැක.තවත් ඉදිරියට ගිය ඔහු තවත් අසාමාන්‍ය දෙයක් දකියි.

"මාව තවත් ඉස්සරහට එක්කන් ගියා. යනකොට දැක්කා බුබුළු දාන රතු පාට ගඟක් වගේ එකක්. ඒක හරි විසාල යි."

මෙතෙක් කථාව අසා සිටි මට ද මේ සිදුවීම් පිළිබඳ ව සැකයක් නො තිබුණා නො වෙයි.මා ද සොයමින් සිටියේ මෙය නිරයේ සිදුවීමක් බවට ප්‍රත්‍යක්ෂ කළ හැකි සාක්ෂියකි.බුබුළු දාන ගඟක්....එක් වරම මට මතක් වූයේ දේවදූත සූත්‍රයේ සඳහන් ලෝකුඹු නිරයයි.එහි මෙසේ සඳහන් වේ.

"ඔහු ව කකුල් උඩ අතට හරවලා හිස යටි අතට හරවලා හාත්පසින් ගිනි ඇවිල ගත් ගිනියම් වූ ලෝකුඹු නිරයෙහි ඔබනවා. එතන දී ඔහුගේ ශරීරය ඒ ලෝදියේ පැහෙන්නේ පෙණ ගුළියක් බඳු දේහයක් ඇතුවයි. ඉතින් ඒ පෙණ ගුළියක් බඳු දේහයකින් යුතු නිරි සතා පැහි පැහී එක වතාවක් උඩට එනවා. ආයෙමත් යටට යනවා...." 

එසේ නම්, දැන් මොහු පවසන්නේ මේ ලෝකුඹු නිරය විය යුතු ය.ජීවත් ව සිටි කල ඔහු දේවදූත සූත්‍රය කියවා නැති බව ඒකාන්ත ය.බුබුළු දමන නිරයක් ගැන ද ඔහු අසා නැති බව ඒකාන්ත ය.එසේ නම් දැන් මොහු කියන්නේ තම ඇසින් දැක්කා වූ නිරය ම යි.බුබුළු දමන ගඟක් ලෙස ලෝකුඹු නිරය දකින ඔහුගේ කථව පිළි නො ගන්නට දැන් මා හට කිසි අවකාශයක් නැත.

තව තවත් ඉදිරියට යන ඔහුට සැම තැනක ම පෙනෙන්නේ විරූපී වී ගිය මුහුණු ය.සතර අතින් ඇහෙන්නේ හද කම්පා කරන විලාප හඬයි.එක් වර ම යමපල්ලන් ඔහු බැඳි වරපට ලිහිල් කළෝ ය.'දැන් උඹ පලයන්....' කියා ඔහු ව ඉදිරියට තල්ලු කළේ ය.ඔහුට මතක එපමණකි.

දැන් මගේ ඇඟම සීතල වී ඇත.කිසිදාක නො දැනුනු අපමණ සෙනෙහසක් බුදු සමිඳුන් ගැන ඇති විය.මීට වසර 2600ට පෙර උන්වහන්සේ පැවසුවේ ඒකාන්තයෙන් ම සත්‍යක් ම යි.උන්වහන්සේ සාරාසංඛ්‍ය කල්ප ලක්ෂයක් පාරමී ධර්මයන් පුරා සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වූයේ ද,අනන්ත අප්‍රමාණ අභියෝග හමුවේ සිරි සඳහම් දෙසා වදාළේ ද මිනිසුන්ට අත් වන මෙම් දුක්ඛිත ඉරණම නිසා ම ය. 

මජ්ඣිම නිකායේ තුන් වන පොත් වහන්සේට අයත් දේවදූත සූත්‍රය පුරාවට ම ඇත්තේ සම්බුදු නුවණින් දුටු මෙම භයානක අනතුර ය.මිනිස් ලොව සිටිය දී අප කොතරම් පම්පෝරි ගැසුව ද,අවසානයේ දී අප සිතින් කයින් වචනයෙන් කළ කී ක්‍රියාවන් වලට විපාක විඳීමට සිදුවන්නේ අප හට ම ය.නමුත් බොහෝ දෙනා උතුම් බුද්ධ දේශනා පවා නො පිළිගන්නේ උපතින් ම අන්ධ වූ කෙනෙක් මෙලොව ඉරත් සඳත් ඇති බව නො පිළිගන්නා සේ ය.හිරු සඳු ලොව නැති බවට විශ්වාස කළ,උපතින් අන්ධයෙකුට ඇස් ලැබුණු විට ඔහු හිරුත් සඳුත් දකියි.දැන් ඔහුට එය ප්‍රත්‍යක්ෂ අවබෝධයකි.තවත් අන්ධයෙකුට ඔහුව මුලා කළ නො හැක.

සායනික මරණ ලෙස ලොව හඳුන්වන මෙවැනි මරණාසන්න අත්දැකීම් වලට ලක් වූ අය බොහෝ ඇත.බොහෝ බටහිර ජාතිකයන් ද මෙවැනි ම නිරයේ අත්දැකීම් වලට මුහුණ දෙයි.නමුත් අවාසනාවකට නිරයෙන් නිදහස් වන්නට උපකාර වන ධර්මයක් ඔවුන්ට නැත.ඒ අසරණයන් තව දුරටත් මිත්‍යා දෘෂ්ටියට ම නැඹුරු වේ.

අප බුදු සමිඳුන් ජීවමානව වැඩ සිටි කාලයේ ද මෙවැනි ම වූ අසාමාන්‍ය සිදුවීම් සිදු වූ බව විමාන වත්ථු,ප්‍රේත වත්ථු කියවීමෙන් තහවුරු වේ.එකල ද මිනිසුන් මරණාසන්න මොහොතේ එවැනි අත්දැකීම් වලට මුහුණ දුන් බව පැහැදිළි ය.වරක් ජේතවනාරාමයේ දී වයසට ගිය මිනිසෙකු අරබයා බුදුන් වහන්සේ වදාළ ගාථාවකින් ද එය පැහැදිළි වේ.

බුදු සමිඳුන්ට චීවරයක් පූජා කිරීමේ පින මතක් කර නිරයෙන් ගැලවුණු මගේ ඥාතියා දැන් දැහැමි දිවි පෙවෙතක් ගත කරන්නෙකු බවට පරිවර්තනය වී සිටියි.උදේ සවස බුද්ධ වන්දනාව ද දැන් ඔහුගේ දිවියේ ම කොටසකි.පින්වත් ස්වාමීන් වහන්සේලා උදෙසා දන් පැන් පුදන්න ද ඔහුට ඇත්තේ බලවත් වුවමනාවකි.කිසිවෙකුටත් සිතා ගැනීමට නො හැකි ලෙසින් ඔහු වෙනස් වී ඇත.එපමණක් ද නොව ඔහු බොහෝ දෙනෙකුට දහම් මග විවර කිරීමට ද,කුසලයේ පිහිටවන්නට ද උපකාර කරන්නෙකු වී ඇත.ඔහුගේ අත්දැකීම ඇසූ බොහෝ දෙනාගේ ජීවිත පුදුමාකාර ලෙස වෙනස්  විය.

ඔහුගේ අත්භූත කථාව අවසන ඔහු තවත් අපූරු යමක් අපට කීවේ ය.මෙම කථාව අසමින් සිටි පිරිසෙන්,එය විශ්වාස නො කළ පිරිස පවා නිහඬ කළ එම වචන කීපය අප සියල්ලන් ම මොහොතක් නිහඬ කළේ ය.ඔහුගේ එම වදන් පෙළින් ම මෙම සටහන අවසන් කරමි.

"මට මතකයි මම එතකොට ඒ විරූපී වෙලා වේදනාවෙන් කෑ ගහන අය අතරේ මගේ යාළුවෝ කිහිප දෙනෙකුත් හිටියා....ඒ අය දැනට ටික කාලයකට ඉස්සර මැරිච්ච අය.අපි විනෝද වුනා වගේ ම හැම චණ්ඩි කමක් ම කළේ එකට යි.එයාලා මැරෙන්න කළින් කොච්චර චණ්ඩි වුණත්,එහේදී බේරාගන්න කවුරුවත් ම නැහැ.දරාගන්න බැරි වේදනාවකින් කෑ මොර දෙනවා.මගේ හිතට ගොඩක් ම අමාරු, මගෙත් එක්ක එකට ම හිටපු එයාලා දුක් විඳිනවා දැක්ක ම යි..."


 

"මහාමේඝ..... වියැළී මියැදෙන්නට පෙර - ඔබ තෙමා සුරකිනු පිණිස" ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 2555 ඉල් මස පුවත්පත් කලාපයෙන් උපුටා ගන්නා ලදි...

Katunayake - Padeniya - Anuradhapura Highway Road

         Anuradhapura, an ancient capital of Sri Lanka, is a central location in many aspects. Not only does the city have historical and cultural significance, but also religious and economic significance. Its geographic location has made it the nucleus linking northern Regions with other areas in the constructing culverts to drain out surface water and strengthening the structure of bridges. Five new bridges will be constructed including bridges over Deduru Oya, KalaOya and MeeOya. The second stage will be the construction of a new expressway from Katunayake to Padeniya. The first 9 km of the new road from Katunayake to Madampella will include four lanes and the remaining 57 km to Padeniya will have two. Ten new bridges will be constructed with bridges over Ma Oya and Kolamuna. The feasibility studies of this project were finalized in 1996 with Korean aid. The detailed technical study is scheduled to commence in 2002 and constructions will begin in 2004.


Katunayake - Padeniya - Anuradhapura Highway - 149 km

Anuradhapura the capital of North Central Province, which has also been an ancient capital city of the nation, has been a political and commercial centre of the Northern part of the island due to being located geographically in the centre. However, there is no direct route to Anuradhapura from either Colombo or Bandaranaike International Air Port.


Presently, there are 3 ways of reaching Anuradhapura from Colombo or Katunayake varyiing from 168 Km to 204 Km in distance. The shortest and the most common route is a combination of several B class roads up to Padeniya and along A class road to Anuradhapura from there onwards.


The studies conducted in the recent past have revealed that most of these B class roads have already reached conditions of maximum capacity and are fast approaching the condition of impossible situation. Hence, the necessity of having a direct route to Anuradhapura from Colombo or Katunayake has been established beyond any doubt. Further, once constructed along with Colombo - Katunayake Expressway, this road link would play a major role in transporting passengers and goods from the western and southern provinces to the northern part of the country, and also be a major boom to the development of Tourist Industry.


This project consists of two different parts. Whilst one part is for the rehabilitation and widening of the existing trunk road A28 from Padeniya - Anuradhapura of length 84 Km. the other part is for the construction of a new road section from Katunayake to Padeniya of length about 66 Km.

In the case of new section of road from Katunayake to Padeniya, the section from Katunayake to Madampella of length approximately 9 Km is to be constructed to 4 lane facility while the section from Madampella to Padeniya of length 57 Km. is to be constructed to 2 lane facility. The begining point on Katunayake - Veyangoda B Class road is a 3 way at grade intersection located in the village Andiambalama. The ending point of the new section of road is to be connected to a newly formed intersection between the existing Katugastota - Kurunegala - Puttalam A 10 trunk road and Katunayake - Padeniya A28 road, modified in the first 100 to 200 m to be in line with the newly build road section. This junction is a 4 way at grade intersection.


This new road section will intersect 6 more B class roads where 5 of them will be at grade 4 way junctions while the intersection with Negombo - Giriulla B class road in the 9th Km. will have a grade separated intersection. The new section of road will change from 4 lane facility 2 lane facility at this location, There are 10 river crossings in this section of which the bridge over Maha Oya at the 12th Km. and Kolamunna Oya at the 56th Km. could be considered as major structures.

In the section from Padeniya to Anuradhapura what has been proposed is to rehabilitate and widen the existing A class road to upgrade same to the design standards adopted for the new road section. This rehabilitation work will include improvement of alignment, strengthening of the road pavement and provision of surface drainage facility and bridge structures in accordance with the design standards specified.


It has been proposed to rehabilitate the existing road from Padeniya to Anuradhapura to provide a proper 2 lane road facility with wide shoulders for the safety of the pedestrians, with provision of 4 lane divided facility raised foot walks and side drains at built up areas. There are only two intersections with the existing B class road where 4way at grade intersections are provided.


There are 5 major bridges on this section of the road where structures across Kala Oya, Mee Oya and Deduru Oya are considered as comparatively large.

A feasibility study for the above road project has been completed in 1996 by a Team of Korean Consultants under Grant Aid Assistance from the Government of Republic of Korea.

This feasibility study was conducted in two phases. The Phase 1 was for the rehabilitation and widening of the existing road from Padeniya to Anuradhapura of length 84 Km. while the phase 2 was for the construction of a new section of road from Katunayake to Padeniiya of length about 66 Km.


The Feasibility study for this road project was undertaken in 1995 to 1996 with a view to implement the project construction immediately after the completion or along with the last phase of Colombo - Katunayake Expressway project as a continuation of same to Anuradhapura in the North Central Province. Since the implementation of Colombo - Katunayake expressway project has been deferred, the detailed engineering designs which is the immediate next phase of this project too has not been undertaken. However, this project has been included in the Six year Development Programme to be undertaken, starting form the year 2007. The detailed Engineering Designs are scheduled to commence in the year 2004.




Stock Trading - Corporate Actions



What is a 'rights issue'?


A company issuing shares in a specific proportion to the existing shareholders of the Company. If you hold shares on the date of the EGM you will be entitled to buy shares at a lower price than the prevailing market price of the company's share. But if you don't want to exercise your rights you can also trade your rights in the market as it goes as a seperate security (denoted by the letter 'R'). All the information regarding the issue will be given out to shareholders by way of a Circular.


I don't have money to exercise my rights. What are my options?


If you don't want to buy shares for the rights you are given you can sell the rights in the market. To do this you have to renounce your rights in favor of the CDS. You will get a form called the 'Form of renunciation to CDS'. Fill this form and hand it over to the CDS. After that you can trade the rights security from the day it starts trading like a normal share (but for a shorter period).


You can also ignore the rights issue which is not recommended because your shareholding in the company will be diluted if you don't subscribe for the rights.


The important dates pertaining to the rights issue will most likely be given in the Circular which will be sent to you if you are entitled for the rights issue. Further, the CSE will also announce the dates in the ATS and also on the website. It always pays to check the announcements regularly!


What are the important dates for a rights issue?


- EGM date
The date on which the shareholders pass the requisite resolutions for the rights issue.
- XR date
The immediate market day following the date of the EGM.
- Date of dispatch of provisional letter of allotment
If you hold shares as at end of trading on the EGM date you will get a provisional letter of allotment giving out your entitlement for the rights. Once you get this letter you can decide either to exercise your rights or to trade your rights.
- Last date of acceptance and payment
The date by when you should complete payment for the rights you are going to exercise.
Period of renunciation


From the date the rights start trading up to the renunciation date you can trade on your rights.


What will happen on the XR date?


XR date is linked to a rights issue. XR date will be the immediate market day following the day on which the shareholders approve the resolution for the rights issue. To be entitled for the rights issue you have to hold shares on the EGM date. If you buy the particular share on the XR date you will not be entitled for the rights issue.


Can I buy additional shares over and above the number of rights allotted to me?
Yes, this would be possible due to some shareholders not exercising their rights. You can fill in the form 'Application for additional shares' and submit it along with the required remittance. But the number of additional shares allotted to you will depend on a scheme proposed by the Directors and approved by the shareholders.


When will I get the shares allotted for my rights?


You have to fill in the required forms and submit it along with the required remittance as explained in the circular. The Company is required to complete the CDS uploads within 12 market days of the last date of acceptance and submit a Declaration to the CSE on the immediately following market day as per CSE Rules. The shares will come in to your account on the following day. So ideally the shares should come in to your account within 14 market days from the 'last date of acceptance and payment'. But this could change because some companies do finish the uploads before 12 market days. So the latest day for the shares to come in to your account would be the 14th market day from the last date of acceptance and payment.


What is a Warrant? Why does it exist?


A warrant is a security which gives the holder the right to buy the shares of a particular company at a pre determined price on a pre determined date. Warrants could be issued by a company as a separate issue or it could be coupled with a rights issue. This security denoted by the letter 'W' could also be traded on the stock exchange. The companies issue warrants to enable them to raise funds in a future date and in the Sri Lankan context mostly as a sweetener for rights issues.


If I hold Warrants in a particular company, what should I do?


You can deposit your warrants in your CDS account and you can trade the warrants up to the date of expiry which would be given in the circular sent to you. If you have warrants as at the expiry date you can excercise these warrants during the exercise period. That is, you can convert the warrants to ordinary shares of the company by paying a sum equal to the exercise value (exercise price into the number of warrants to be exercised) to the registrar to the issue.


What is a Capitalization of reserves?


This is more commonly known as a bonus issue. This is a situation in which you are given shares free of charge in a specific proportion to their current holding. The required funds are taken from the reserves of the Company.


What should I do to get shares in a capitalization of reserves?


If you are a shareholder entitled for the capitalization of reserves you will get a circular setting out all the details. If the company's Articles of Association require shareholder approval to be obtained for the capitalization, the company will hold an Extraordinary General Meeting to obtain same (Remember, to be entitled for the capitalization you should hold shares of that particular company as at end of trading on the EGM date).


If the shareholders approve the particular resolutions, the company is required to complete the direct uploads within 5 market days from and excluding the date of the EGM and submit a Declaration to the CSE on the immediately following market day as per CSE Rules. The shares will be available in your account on the following market day.


What is a share split/sub-division? Is it true that the price goes down immediately after the sub-division?


Share sub-division is when one share of a company is divided in to a higher number in a particular ratio (i.e. 1 share sub-divided into 2 or 1 share sub-divided into 4, etc.). This is done with the purpose of increasing the liquidity and tradability of a share, when the share price of a company is very high. The price of one share after the sub-division will definitely go down but the total value of your shares will remain same because you have more number of shares. Share consolidation is the opposite of this.


What does XC date mean?


XC stands for ex-capitalization. Similar to a rights issue, in the case of a capitalization you should hold shares prior to the XC date (as at end of trading on the EGM date) to be entitled for the capitalization. Buying shares on or after the XC date will not entitle you for the capitalization.


Copyright: Sri Lanka Equity Analytics
www.srilankaequity.com

Stock Trading - Foreign Investors



Is the Sri Lankan market open for foreigners to invest?


Yes, foreign citizens as well as non-resident Sri Lankans can invest in the CSE. For this purpose foreign investors should have an account called "Securities Investment Account" (SIA) [formerly known as SIERA] and non-resident Sri Lankans should have an account called "Rupee Account for Non-resident Sri Lankan Investment" (RANSI).


Please explain to me what SIERA and RANSI accounts are?


SIERA is now known as SIA and SIA stands for Securities Investments Account which is a LKR account which eligible investors could open to invest in Government Securities (treasury Bills and Treasury Bonds), Shares of listed companies on the CSE and Units of Unit Trusts in Sri Lanka. Funds for investments in the said securities should be channeled through this account and the remittances such as dividends and sales proceeds should also be channeled through this account.


The following people are eligible to open SIA accounts:
- Foreign institutional investors such as country funds, regional funds or mutual funds
- Corporate bodies incorporated outside Sri Lanka
- Citizens of foreign states, whether resident in Sri Lanka or outside Sri Lanka
Non-resident Sri Lankans
- Sri Lankan professionals living in Sri Lanka who receive inward remittances
- Dual citizens who receive inward remittances


RANSI stands for Rupee Account for Non-Resident Sri Lankan Investment. Non-resident Sri Lankan citizens who have taken up employment abroad or set up a business and continue to live abroad could remit money for investments in Sri Lankan companies through RANSI Accounts (Rupee Accounts for Non-Resident Sri Lankan Investments), maintained with authorized dealers.


Funds channeled through this account could be used for investment in Government Securities, shares of companies, debentures, Units of Unit Trusts and in real assets such as land and building. All inflows arising out of these investments could be credited to this account and would be free to be taken back without exchange control restrictions.


What do I have to do to get a CDS account?


To invest in the CSE the foreign investors must have a CDS account. Foreign investors may open an account either directly through a stock broker or through one of the Commercial Banks offering custodian services.


The following documents are needed to open a CDS account:

- Foreign Individuals

- A copy of the valid Passport
- CDS Form 1 - Application for opening of a Securities Account for Individuals
- CDS Form 1(A) - Declaration form to be submitted for Individuals
- Billing proof as per the Rules issued by the Financial Intelligence Unit of Sri Lanka
- SIA account details with proof


Further if you are opening the CDS account using Power of Attorney (POA) a copy of the POA is also needed.


Non-resident Sri Lankans

- A copy of a valid Sri Lankan Passport.
- CDS Form 1 - Application for opening of a Securities Account for Individuals
- CDS Form 1(A)- Declaration form to be submitted for Individuals
- CDS Form 1 (C) - Declaration form to be submitted for non-resident Sri Lankan individuals
- Proof of residency document as per the Rules issued by the Financial Intelligence Unit of Sri Lanka
- RANSI account details with documentary proof


Are there any minimum requirements that foreigners have to fulfill prior to investing?


There are no minimum requirements in terms of funding. If you have opened the CDS account by providing the above details you can start trading at any moment.


How easy it is to take money in and out of Sri Lanka?


Unlimited wiring of funds in an out of Sri Lanka is enabled through the SIA/RANSI accounts as these accounts are designated for share transactions.


What International Banks Operate in Sri Lanka?


Most international Banks including the following have been established and perform business in Sri Lanka for a long time


The Hongkong and Shanghai Banking Corporation
Web :www.hsbc.lk
Tel : +94 11 4472224


AmericanExpress Bank
Web : http://www.americanexpress.com
Tel : +94 11 4414141


Habib Bank Limited
Web : http://www.hbl.com
Tel : + 94 11 2326565


Standard Chartered Bank
Web : http://www.standardchartered.com/lk/en/
Tel : +94 11 2433302


Citibank
Web : http://www.citigroup.com/citi/global/lka.htm
Tel : +94 11 4794711


Deutsche Bank
Web : http://www.db.com/srilanka/
Tel : +94 11 2447062


State Bank of India
Web : https://www.onlinesbiglobal.com/64LK/web/index.htm
Tel : +94 11 2326133


ICICI Bank
Web : http://www.icicibank.lk/
Tel : +94 11 4242448


Indian Overseas Bank
Web : http://www.iob.in/colombo.aspx
Tel : +94 11 2320515


Indian Bank
Web : http://www.indianbank.in/colombo.php
Tel : +94 11 2447163


How big is Colombo Stock Exchange compared to other exchanges?


Colombo Stock Exchange has had the most phenomenal growth in the last two years expanding 89.20% and 73.69% in 2009 and 2010 respectively. CSE was the best performing market in the year 2009 and 2010 consecutively. In year 2008 as in most other markets in the world CSE had a negative growth in light of the global financial crisis.


Globally Colombo Stock Exchange is fast catching up to its counterparts, becoming 34th on the global rank of most number of trades and 44th on total value of shares traded in the year 2010. CSE is also ranked 46th globally on market capitalization. Currently there are approximately 245 companies listed in CSE and is expecting about 50 IPOs within this year.


Ref :
http://bespokeinvest.typepad.com/bespoke/
http://www.asiaetrading.com/2010-exchange-statistics-for-asia/


How is Sri Lankan Economy doing over the last few years?


Sri Lankan economy has been enjoying a very steady economic growth despite the global economic meltdown and had achieved GDP growth of 6.90% in the year 2010 and the country's Central Bank is predicting 8.2% growth in the year 2011.


Sri Lanka's strongest sector is Services with a contribution of approximately 57.7% to the GDP in the year 2009 while Industry and Agricultural sectors contributed 29.7 % and 12.6% respectively.


Sri Lanka has a very good infrastructure system and an effective banking system making the perfect environment for new businesses. Sri Lanka heavily encourages foreign investments and offers vast range of incentives to foreigners who want to setup business in Sri Lanka.


Tell me about Sri Lanka, briefly?


Sri Lanka (formerly Ceylon) is an island in the Indian Ocean, lying east of the southern tip of the Indian subcontinent. Sri Lanka is about the size of Tasmania, with an area of 66,000 square km, including 870 square km of inland waters. The population of Sri Lanka is 20 million, with 2.2 million people living in the capital city of Colombo. Sri Lanka's official languages are Sinhala and Tamil, although English is commonly used in government and in business. The major religions in Sri Lanka are Buddhism (69 per cent), Hinduism (15 per cent), Christianity (8 per cent) and Islam (7 per cent). The currency is the Sri Lankan Rupee.


Considered by many as a paradise island, Sri Lanka has become one of top tourism hot spots in the world and is ranked on top by some of the leading names such as National Geography, Time Magazine, Yahoo! Travel. Sri Lanka offers unparallel diversity of tourist attractions including, gorgeous beaches, ancient cities, Wildlife & Animals, Eco Tourism, shopping, mouth watering Sri Lankan dishes, Ayurvedic massages to name few. Nation known for its hospitality and array of luxury hotels offering services at much lower rates compared many other countries make it one of the most complete destinations in the world today. Direct flights to Sri Lanka are available from Asia, Europe and the Middle East.


For more information visit http://www.srilanka.travel/


Copyright: Sri Lanka Equity Analytics
www.srilankaequity.com

Stock Trading - In the Game



I bought stocks, but every day I see all other stocks going up except mine. Why am I so unlucky?


You are 'probably' not unlucky. This is a common dilemma that most investors go through. Each day at least one stock starts a rally and makes a significant gain in its price. By nature we get attracted to that stock and tend to think 'why did not I buy that' or 'if I had bought that stock'.


But in reality stock rallies last for only a few days, all the other times the stock remains dull and stagnant. Unfortunately for the investor, when they continue to see different stocks rallying each day for about couple of weeks, they get the feeling that everything else moves except the stocks in the investor's portfolio.


May be you have made the wrong selection. But if you think that you have made the right selection, then your time will come. And the stock that you selected too will start its rally. But nobody knows when! Just be patient and hold.


What do 'overvalued' and 'undervalued' mean?


You can calculate a value (intrinsic value) for the shares of a company based on a number of factors such as earnings, dividends and cash flows. This value could differ from the market price of a share because market price is determined from demand and supply factors which may not reflect the above factors. Therefore, there could be a difference between the market price of a share and the intrinsic value of a share.
If the market price is less than the intrinsic value then the share is undervalued. The market has not identified the true worth of the share. If the market price is higher than the intrinsic value then the share is overvalued. It is advisable to buy shares that are undervalued because its price may reach its true value in the long run.


What is an Candlestick chart? How do I interpret it?


Candlestick is a chart that captures price movements of a stock for a particular period and shows the Opening, High, Low and Closing price of a particular stock at a particular point in time. These charts are predominantly used in technical analysis to predict future prices or direction of future prices.


What are Order Qualifiers? How can I use them?


Order qualifiers are used in specific circumstances. Most orders placed by investors are with no qualifiers. If there are no qualifiers the orders will be executed at the specified price or better.


Fill or Kill (FOK) is an order qualifier that requires the immediate purchase or sale of a security at the specified price or better. If the whole order cannot be executed immediately it will be cancelled. These orders cannot be entered during pre open.
If Immediate or Cancel (IOC) is placed on an order it requires immediate purchase or sale of security for the specified price or better for the whole or part of the order. If the whole order or part of it cannot be executed immediately it will be killed. These orders too cannot be entered during pre open.


What are Day Orders?


A Day Order will be cancelled at the end of the trading day. That is how generally orders will be placed. But if you want you can use GTC or GTD orders.


GTC stands for Good Till Cancel and these orders will remain valid until cancelled or for five (5) market days.


GTD (Good Till Day) orders will be cancelled at the end of the specified trading day if unexecuted. You can specify a day subject to a maximum of five (5) market days.


How can I predict prices from a stock chart?


There are various techniques you can use to predict likely stock prices in the future. You can check the 'Show me the Science ' section under the Education Tab of our site where we introduce one new technique every day. But you should remember that all formations, patterns and charts fail at some point and it should be used in conjunction with other methods in forming a buy or sell decision.


What is Margin Trading?


Buying on margin is borrowing money from a broker to purchase stock. You can think of it as a loan from your brokerage. Margin trading allows you to buy more stock than you'd be able to normally.


Normally margin amount would be some percentage of your portfolio value. This will help the broker to sell your portfolio and recover the money in case you default your payment. Therefore this can be considered a win-win for both the investor and broker.


You can do this only through a Margin Provider registered with the Securities and Exchange Commission of Sri Lanka. Most brokers of Colombo Stock Exchange are registered margin providers. Please check the list to see if your broker too is listed there.


I buy stocks, but I can't make up my mind to sell.


Most of us buy stocks for only one reason and one reason only, that is to SELL one day at a higher price and make a profit. But it is true that most of the time investors tend to get hesitant when trying to sell, thinking that that stock will reach higher so that they can sell at an even higher price. But in reality after a rally most stock prices will take a downward trend for some time.


It's important for you to understand that stock rallies don't happen every day and most of the time, they last for only 2-3 days. This is a common scenario in any market worldwide. Therefore the best way that you can make up your mind to sell is to determine the price at which you sell at the point of buying. You may decide, that I will exit when I get 10% return, or even 5%, 35% or even 150%. It's very crucial that you be realistic in this figure. You may consult advisor and experts when arriving at this figure.
Once the stock price reaches the price you expected its best that you consult your advisor and experts again and make you exit (sell) accordingly.


Most of the time too much greed will only end up in sorrow! EXIT when the time is right. Once you made the sale, that stock is gone, it would be best you take that stock out of your radar (until one day that the same stock becomes attractive again). Stocks are there for you to make money and exit. Don't get emotionally attached to them.


I have made few bad mistakes and I have lost big! Feel like quitting! Any advice?
It's good that you used the word 'mistakes', that mean you know you did something wrong. It is very important that you learn from your mistakes and not to do them again. If you continue to make the same mistakes over and over again, then there is nobody to blame but you. So even though you lost consider that your loss is worth the lesson you have learnt.


Stock trading is all about learning and mastering the techniques. Most probably you would never find an investor who has not made a loss in their lifetime of trading. Probably they have lost many times, but if you happen to read about any great investor, you will notice that they all have lost, but more importantly they have learnt from their mistakes.


It's your decision whether to quit or not, but keep in mind that you can't ride on your luck every day. Unless you select your stocks with an underlying reason, you are meant to make loses at some point, and surely your loses will be big when that day comes.


Copyright: Sri Lanka Equity Analytics
www.srilankaequity.com

Stock Trading - Beyond Basics



What information should I give my advisor when placing buy/sell orders?


-Name of the company
-Number of shares
-The price


Can I quote any price I want?


You can quote any price you want in multiples of 10 cents. But first you should check the current market price and quote a reasonable price to ensure that your trade will be executed and also to ensure you don't lose out by quoting a lower price for a sale.


Why do share prices fluctuate?


Share market is similar to any other market. The prices depend on the demand and supply of the shares. For example, if there are more people wanting to buy a stock than to sell it, the price will be driven up because those shares are rarer and people will pay a higher price for them. On the other hand, if there are a lot of shares for sale and no one is interested in buying them, the price will quickly fall.


Apart from this, economic and political conditions will also have an effect on the share prices.


What are ASI and MPI? How do we know whether the market is 'up' or 'down'?


ASI stands for All Share Price Index. This measures the price movements of all the shares of companies listed on the CSE. If this index is higher on a particular day as at end of trading than the previous day's close the market is said to have improved and vice versa.


MPI stands for Milanka Price Index which measures the price movements of a selected group of 25 stocks, a list which is reviewed each quarter.


What's the difference between limit orders and market orders?


Limit orders are the most common orders investors place. It is an order in which the maximum buying price and the minimum selling price is specified.


Market orders are bit complex than limit orders. These are orders to buy or sell a security at the best price or prices prevailing in the market at that point in time. A price is not specified in this order and the trade will be executed at the best price. But the system will automatically calculate a protection price each time a market order is placed to prevent market orders being executed at extreme prices.


I see some companies having N.0000 and X.0000 shares? What's the difference?


'N' stands for ordinary voting shares of a company. People who hold these shares are the owners of the Company. They have the right to vote for or against important decisions the company is making. 'X' is ordinary non-voting shares of a company and as the name suggests does not have the right to vote. Both voting and non-voting shares will be entitled for dividends and all other rights attached to the two types of shares will be similar unless otherwise specified in the Articles of Association of the Company.
As for example, Commercial Bank of Ceylon PLC is having voting shares as well as non-voting shares.
Voting shares – COMB.N0000
Non-voting shares – COMB.X0000


Once I place an order is it final? Can I amend the price or the quantity of my order?


Yes, you can amend the price and the quantity of your order prior to it being executed. If it is partially executed the price and quantity of the un-executed portion of the order can be amended. You can also cancel any order prior to being executed and if partially executed any un-executed portion can be cancelled.


How do I keep a track of the securities I hold?


If you have an online trading account that will show the number of securities you hold and the value at a particular point in time. In addition to this you get a monthly statement if you have had a deposit or a trade that month. If you haven't had a trade for three months you will get a quarterly statement. The statements are issued directly to your address as indicated on the account opening form (therefore, it is important to keep your contact details updated!).


I have heard that advisors can trade shares without our knowledge. Is this true?


Yes it is. This will largely depend on the rapport between you and your advisor. But if you do not want your advisor to trade shares without your knowledge you can transfer all or part of your shares to a 'locked balance' in your CDS account. That is if you are planning to hold that particular share for a longer period of time.


I have been hearing a lot about dematerialization? What is it?


Dematerialization is where the share certificates are converted to electronic form. In other words people holding share certificates are required to deposit their shares in the CDS. New companies issuing shares after 1st January 2011 will not be issuing share certificates. So if you want to invest in shares opening a CDS account is a must!


What if I hold share certificates at the moment?


Then you will have to open a CDS account through your broker and handover the share certificates to deposit it in your CDS account before 31st December 2011. Your broker will forward you a duplicate of the deposit slip they receive from the CDS as confirmation of receipt. Existing listed companies are given a grace period of 1 year to convert their share certificates to electronic form.


What if I want a share certificate to keep as security for a loan?


In that case you will have to withdraw your shares from the CDS account. This request should be made through your broker to the CDS and the CDS will in turn notify the Company Secretary of the relevant company of the withdrawal of such shares and share certificates will be issued by the Company Secretary for the withdrawn shares.


What is 'locked balance' and 'trading balance' of the CDS account?


Trading balance would be visible to the brokers and trading would be permitted on the said trading balance, as done presently.


On the contrary, the locked balance will not be visible to the brokers thereby maintaining the confidentiality of the information and also safeguarding you from any possible unauthorized sale by the broker. However, you can transfer shares between these two balances on a written request made by you.




What are dividends?
Dividends are a share of a company's profit given out to shareholders of the company in different ways. It could either be in cash or in shares of the company. If it is paid to shareholders in cash it's called a cash dividend, which is the most common way to pay a dividend. If dividends are paid in shares it's called a stock or scrip dividend.


What do I have to do to earn a dividend?


You just have to hold the share on the day the effective day for a dividend. But there is no guarantee that a Company will pay a dividend. It all depends on the company's earnings and future strategies.


What does XD mean?


XD date means the market day immediately following the date on which the shareholders pass the resolution relating to the dividend distribution. If you buy the share on the XD date, you will not be entitled for the dividend. The seller will have the right for the dividend.


How do I know whether the Company I've invested in is performing well?


You will be entitled to get an Annual Report (which sets out the financial position and performance of the company) once a year and quarterly reports or half yearly reports will be published on the CSE website. It is very important that you go through these data to see whether the Company is performing well. But unfortunately past performance only will not guarantee a good return in future.


If a company does not pay dividends does it mean that the company is not performing well?


By all means NO! You should always look at the income statement of the Company. The Company could be making profits but does not want to pay dividends because it has attractive ventures to invest in, which could be more advantageous in the long run. But if you expect a short term return then you should think twice before investing in such a company.


I don't understand the financial statements. How do I analyze the performance of a Company?


As an alternative you can use the financial ratios which are commonly used to interpret the wealth of information given in financial statements. This is a fairly easier way to find out whether a company is doing well or not. You can also use the technical analysis which makes use of charts and patterns (among other things) to predict the price movements of shares. You will also have to do some basic research about the company, including but not limited to the quality of its management, the cash flow position of the company, competitive position in the industry and whether its shareholders friendly.


Why do I always hear about Bulls and Bears in stock markets? What did these animals do?


Although America is not the country where the concept of stock markets originated, arguably it is by far the best country that made stock markets popular and also America has the biggest stocks markets in the world in terms of turnover and market capitalization. Therefore most wording that you hear related to stock markets are coming from U.S.


Like we find elephant and water buffalo's in Sri Lankan forests, some of the common wild animals found in U.S. are Bulls and Bears.


Bull signifies market going up. Bear signifies market going down. So if you happen to hear "!today market had a bull run!" or "! banking sector reacted bullish to new tax reforms.. " this means to say it went up. Similarly any reference to bear meaning it went down.


What made going up related to Bull and going down related to bear is the 'Attacking styles of these Animals'. As you know Bull always put its opponent up into the air with their horns when attacking while bear push the opposing party down when attacking.
This is the reason you get to hear a lot about Bulls and Bears in stock markets.


What is a portfolio?
Portfolio as the word suggests is a collection. In the share market context it is a diverse collection of stocks. If you are keen to minimize your risk then you should ideally maintain a collection of stocks in a variety of industries that has opposing earning characteristics. As such the prices of all your stocks would not move in the same direction and if the price of one falls another will rise and net off your position. This is called diversification.


Can I use a different broker from the one I have been using?
You may maintain multiple accounts through several broker firms. You can also transfer securities across accounts held with different broker firms.


What are other securities available on the CSE for trading?
Apart from ordinary shares, debentures and units of funds are traded in the CSE.


What is a debenture?
A debenture is a security that pays a fixed return, has a nominal value and in some instances a fixed maturity. Debenture holders are not owners of the company, they are merely creditors. As such they don't have voting rights. However, unlike shares the return for the debenture holders (i.e. interest) is certain. Whether the company makes a profit or not, they have to pay the debenture holders interest, at the agreed upon interest rate. Further, the debenture holders rank higher than shareholders of a company in the case of a liquidation.


How can I buy debentures?
You can buy debentures from a new issue of debentures or from the secondary market. Debentures are traded on the CSE just like shares although trading of debentures is not very active.


What is this 'Price Band' all about?
The SEC has directed the CSE to apply a formula confirmed by the SEC in selecting stocks on which to apply the 10% price band. For the stocks captured using this formula a 10% upward and downward price band is imposed on the previous day's closing price. This price band will be applicable for 10 market days from the date of imposition. The list of companies on which the price band is applied will be published on the CSE website.


Can we trade shares which have a price band in the normal way?
Yes you can trade. But the price you quote should be a maximum of 10% upward or downward on the previous day's closing price.


Copyright: Sri Lanka Equity Analytics
www.srilankaequity.com